Meeneembaarheid betekent dat u het verkooprecht (registratiebelasting) die u op een vorige woning hebt betaald, kunt aftrekken van het verkooprecht dat u op een volgende woning moet betalen.

In het kader van de wijzigingen aan het verkooprecht vanaf 01/01/2022 dooft de meeneembaarheid geleidelijk uit.
Deze meeneembaarheid dooft geleidelijk aan uit om volledig afgeschaft te worden met ingang van 1 januari 2024.
Voorwaarden om nog te kunnen genieten van de meeneembaarheid

• De authentieke akte van aankoop van de nieuwe woning moet gebeuren uiterlijk 31/12/2023.
• De authentieke akte van de eerste aankoop moet gebeurd zijn voor 1/1/2022. Op die manier wordt ook de instroom in meeneembaarheid beperkt.

Combinatie met het verlaagd tarief voor de enige, eigen woning
Een combinatie tussen het 3% tarief (tarief enige, eigen woning) of het 1% tarief (tarief enige eigen woning met verbintenis tot ingrijpende energetische renovatie) en de meeneembaarheid is uitgesloten.

Tijdens de overgangsperiode kunnen kopers er wel voor opteren om het (oude) 6% of 5% tarief voor de enige, eigen woning toe te passen, in combinatie met meeneembaarheid. Concreet geldt tot en met 31 december 2023 voor een enige eigen woning als overgangsmaatregel de keuze:

• ofwel kiest u voor de nieuwe tarieven (3% en 1%), zonder meeneembaarheid;
• ofwel kiest u voor de oude tarieven (6 en 5%), met meeneembaarheid.

Ook het nieuwe algemeen tarief van 12 procent kan u nog gedurende 2 jaar combineren met de meeneembaarheid.

Voorwaarden
De volgende voorwaarden worden voor elke koper apart beoordeeld. Enkel wie aan alle voorwaarden voldoet kan van de meeneembaarheid genieten. De medekoper die er niet aan voldoet, kan niet genieten van het voordeel.

• De koper is een natuurlijk persoon (geen vennootschap of vzw).
• De aankoop en verkoop moet zuiver zijn. Er moet dus een echte prijs worden betaald.
• Er zijn verkooprechten betaald op woning 1.
• Woning 1 en 2 liggen in het Vlaamse Gewest. Dat geldt ook voor bouwgrond.

Twee soorten meeneembaarheid

De Vlaamse Belastingdienst controleert 3 maanden voor het verstrijken van de deadline of de koper effectief op het nieuwe adres is gedomicilieerd. Als dat niet het geval is, dan verstuurt de Vlaamse Belastingdienst een herinneringsbrief om de koper te waarschuwen dat de deadline bijna verstrijkt.

Ook bij de aankoop van een bouwgrond, een onroerend goed dat na verbouwing tot woning kan worden bestemd of een nieuwbouwwoning (indien het verkooprecht op de grondwaarde wordt geheven), kunt u van meeneembaarheid genieten.

1. Meeneembaarheid bij aankoop van een nieuwe woning
   

   Ook bij de aankoop van een nieuwbouwwoning (A2) waarbij de registratiebelasting op de grondwaarde wordt geheven kan u genieten van de meeneembaarheid wanneer u uw 'oude' woning – hoofdverblijfplaats (A1) opnieuw verkoopt of verdeelt.
   De registratiebelasting verschuldigd op de grondwaarde van de nieuwbouwwoning (A2), worden in dat geval verminderd met de registratierechten die u hebt betaald bij de aankoop van uw 'oude' woning - hoofdverblijfplaats (A1), met een maximum van 13.000 euro.
   De aankoop van een nieuwbouwwoning wordt in dat geval gelijkgesteld met de aankoop van een bouwgrond voor de voorwaarden die moeten worden vervuld. Zo heeft u als koper 5 jaar om op de plaats van het aangekochte onroerend goed uw hoofdverblijfplaats te vestigen. In het geval van meeneembaarheid door teruggave, moet de verkoop van de 'oude' woning vast datum bezitten binnen de 5 jaren na de notariële akte van aankoop van het onroerend goed.
   Indien bij de aankoop van een nieuwe woning geen registratiebelasting verschuldigd is (omdat zowel op de grondwaarde als op de waarde van de gebouwen de BTW verschuldigd is), is de meeneembaarheid niet van toepassing. De op uw ‘oude’ woning-hoofdverblijfplaats (A1) betaalde rechten kunnen evenwel meegenomen worden naar een volgende aankoop (A3). De op de ‘oude’ woning-hoofdverblijfplaats (A1) betaalde registratiebelasting kunnen nooit in mindering worden gebracht van de BTW verschuldigd bij de aankoop van een nieuwbouwwoning (A2).

   Voorbeeld  A1 – V1 – A2 (btw) – V2 –A3
   U koopt een woning (A1) voor een prijs van 200.000 euro. Het algemeen tarief van 10% is verschuldigd. U betaalt 20.000 euro aan registratiebelasting. U verkoopt deze woning (V1) en koopt een nieuwbouwwoning (A2) aan onder het stelsel van de BTW. Er wordt 21% btw geheven over de waarde van de gebouwen met bijhorend terrein. Aangezien er geen registratiebelasting wordt geheven op deze aankoop, kunnen de op A1 betaalde rechten niet verrekend worden. U verkoopt de nieuwbouwwoning (V2) en koopt een nieuwe woning (A3) aan voor een prijs van 300.000 euro. Het algemeen tarief van 10% is verschuldigd. Zonder rekening te houden met de meeneembaarheid zouden de rechten bijgevolg 30.000 euro bedragen. Maar omdat u de rechten betaald op A1 kan meenemen tot het maximaal bedrag van 13.000 euro, bedragen de uiteindelijk te betalen rechten 17.000 euro (30.000 – 13.000).

2. Meeneembaarheid bij aankoop van een bouwgrond
   

   In bepaalde gevallen kunt u de registratiebelasting die u voor uw vroegere woning betaalde tot maximum 13.000 euro in mindering brengen bij de registratiebelasting die u verschuldigd bent bij de aankoop van een bouwgrond waarop een nieuwe woning zal worden opgericht. Deze 'recuperatie' bij de aankoop van een bouwgrond kan enkel plaatsvinden op de registratiebelasting die verschuldigd is op de grondwaarde. De betaalde registratierechten kunnen dus niet in mindering worden gebracht van de btw die u verschuldigd bent op de woning die na de aankoop wordt gebouwd.

   Ook wanneer het opnieuw verkochte of verdeelde onroerend goed bij de aankoop een bouwgrond was, kan van de meeneembaarheid worden genoten. Op het moment van de verkoop of verdeling zal op deze bouwgrond wel een woning moeten zijn gebouwd die de hoofdverblijfplaats was van de verkoper of van diegene die al zijn rechten op de woning heeft afgestaan.

   De BTW verschuldigd op de nieuwbouwwoning is niet meeneembaar.

3. Meeneembaarheid bij aankoop van een ander onroerend goed
   Koopt u een onroerend goed aan dat na verbouwing tot woning kan worden bestemd (bv. een loods die tot loft omvormt), en u verkoopt of verdeelt uw oude woning-hoofdverblijfplaats, dan kunt u onder dezelfde voorwaarden als voor de aankoop van een woning genieten van de meeneembaarheid van de op de aankoop van de 'oude' woning betaalde registratiebelasting met een maximum van 13.000 euro. Voor de termijnen waaraan moet voldaan zijn, wordt deze aankoop gelijkgesteld met een bouwgrond. Zo heeft u als koper 5 jaar om op de plaats van het aangekochte onroerend goed uw hoofdverblijfplaats te vestigen. In het geval van meeneembaarheid door teruggave, moet de verkoop van de 'oude' woning vaste datum bezitten binnen de 5 jaar na de notariële akte van aankoop van het onroerend goed.
   
   Bedrag
   Het in mindering te brengen bedrag kan wel nooit meer bedragen dan 13.000 euro. Het maximale in mindering te brengen bedrag wordt bepaald in verhouding tot het aandeel in de nieuw aangekochte woning die de natuurlijke persoon verkrijgt.
   
   Als u gebruik wil maken van de meeneembaarheid, moet u rekening houden met volgende beperkingen:

1. Beperkingen
   het mee te nemen verkooprecht wordt beperkt tot uw wettelijk aandeel in het verkooprecht dat betaald werd bij de aankoop van de opnieuw verkochte woning;
   het meeneembare verkooprecht bedraagt maximaal 13.000 euro. (*)
   het maximumbedrag van 13.000 euro wordt bovendien beperkt in verhouding tot de fractie die u bekomt in het nieuw aangekochte onroerend goed;
   het door u mee te nemen verkooprecht wordt beperkt tot uw wettelijk aandeel in het verkooprecht verschuldigd op de nieuw aangekochte woning.
   Bijrechten of aanvullende rechten zijn bovendien niet meeneembaar. Enkel de oorspronkelijk geheven rechten kunnen worden meegenomen. De betaling van aanvullende rechten (en een eventuele boete) wordt door de Vlaamse Belastingdienst gevorderd als na de registratie van de akte blijkt dat bepaalde vermeldingen in de akte onjuist of onvolledig zijn.
   
2. Indexatie van het maximum meeneembaar bedrag
   Het maximum meeneembaar bedrag wordt vanaf 01.01.2019 jaarlijks op 1 januari aangepast aan de indexatie.
   
   

Procedure
De Vlaamse Belastingdienst berekent en int het verkooprecht. Zij gaan na of u aan alle voorwaarden voor de meeneembaarheid voldoet.

Contacteer uw notaris voor:

• de voorwaarden en beperkingen
• de correcte berekening van de termijnen (begin- en einddatum)
• de vereiste vermeldingen in de notariële akte

De aanvraag van de meeneembaarheid door teruggave zal uw notaris bij de verkoop van uw woning doen. Voor meer info kunt u bij uw notaris terecht.

Gevolgen van het niet voldoen aan de voorwaarden tot behoud van het gunstregime.
Als u de verbintenis om uw hoofdverblijfplaats tijdig te vestigen in het aangekochte goed niet nakomt, verliest u dit gunstregime. In dat geval zijn er aanvullende rechten verschuldigd en een belastingverhoging van 20 procent op deze aanvullende rechten.